Na negen maanden onderhandelen bereikten het Europees Parlement en de Europese ministers van Financiën woensdagavond een voorlopig akkoord over een nieuwe regels voor de bankensector (de zogenaamde CRDIV-richtlijn). Het is de belangrijkste hervorming van het Europese bankwezen sinds het uitbreken van de financiële crisis, stelt Europarlementariër Bas Eickhout. De onderhandelaars namen een aantal voorstellen van de Groene fractie over. Bonussen voor bankiers worden aan banden gelegd. Ook moeten banken voortaan openheid verschaffen over hun winsten, belastingen en subsidies.

Eickhout: “Dat is een absolute doorbraak in het transparant krijgen van de financiële markt en een belangrijke stap in de strijd tegen belastingontwijking.”

Transparantie in de bankensector

Vanaf 2015 moeten banken in hun jaarverslagen vermelden, voor ieder land waar zij actief zijn,

  1. hoeveel winst of verlies ze boeken,
  2. hoeveel belasting ze betalen en
  3. welke overheidssubsidies ze ontvangen.

Volgens het nu bereikte compromis mag de Europese Commissie een voorstel doen om de invoering van het transparantievoorschrift te vertragen als zij meent dat deze de concurrentiepositie van banken schaadt. “Maar het Europees Parlement kan zo'n voorstel wegstemmen en heeft dus het laatste woord”, benadrukt Eickhout.

Bonussen aan banden

Bonussen voor bankiers lopen nu soms op tot het tienvoudige van hun salaris. Dat zet aan tot risicovol gedrag. Volgens het bereikte compromis mogen bonussen niet hoger zijn dan de vaste beloning of (na toestemming van de aandeelhouders) het dubbele daarvan.

Eickhout: “Wij van de Groenen hadden ingezet op een forsere beperking van bonussen, maar we stuitten daarbij op heftig verzet van vooral de Britse regering. In elk geval maakt het Europese bonusplafond het makkelijker voor afzonderlijke landen, zoals Nederland, om de bankiersbonussen nog verder aan banden te leggen.”

De richtlijn legt banken hogere kapitaalbuffers op zodat zij tegenvallers beter op kunnen vangen. Voor systeembanken, die too big to fail zijn, gaat op aandringen van het Europarlement een hogere buffereis gelden. “Dat verkleint het risico dat belastingbetalers in de toekomst weer opdraaien voor de fouten van bankiers”, constateert Eickhout.

Op een aantal punten kreeg het Europarlement niet zijn zin. Zo zijn de liquiditeitseisen voor banken – die hun afhankelijkheid van kortetermijnfinanciering moeten verminderen – door toedoen van de ministers afgezwakt.