Dinsdag presenteerde Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, vijf scenario’s voor de toekomst van de Europese Unie. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout hoopt dat dit de fundamentele discussie over Europa, vooral in de EU-lidstaten, aanzwengelt.
Eickhout: “Dit is een relevante analyse die misschien zelfs Mark Rutte nog aan het denken gaat zetten over Europa.” Eickhout deelt de urgentie die Juncker in zijn analyse maakt.
“De EU krijgt te maken met een nieuwe wereldorde, demografische verandering, digitalisering en klimaatverandering. Voor al deze uitdagingen is Europese samenwerking onmisbaar.”
Doorgeslagen marktdenken
Wel stelt Eickhout vast dat bij de geschetste opties een echte breuk met het doorgeslagen marktdenken ontbreekt. “Wij willen een EU die gaat leveren voor mensen in plaats van bedrijven,” aldus Eickhout. Eickhout kan zich daarom moeilijk vinden in de de vijf toekomstscenario’s die Juncker schetst. Geen van die scenario’s raakt echt de kern over de ontevredenheid over de EU.
“De waarden waarop Europa is gebouwd, zoals essentiële vrijheden voor burgers en een goed sociaal model, staan niet centraal. De bescherming van het milieu en de toekomst van onze planeet komt al helemaal niet voor in de toekomstvisies.”
Alternatief
Dat die onderdelen ontbreken in de scenario’s is volgens Eickhout typerend voor hoe de Europese Commissie telkens weer in de modus van there is no alternative blijft hangen. Eickhout: “Of er nu meer of minder Europese integratie komt, bij Juncker lijkt al vast te staan dat de interne markt en handelsakkoorden zoals CETA de kern van de EU moeten vormen. Voor burgers die snakken naar meer democratie, duurzaamheid of simpelweg meer kansen op een fatsoenlijk inkomen hebben de scenario’s te weinig te bieden.”
Eickhout kijkt uit naar de discussies die nu in de lidstaten gevoerd moeten gaan worden. Hij zal zich inzetten om de tekortkomingen in de scenario’s in te vullen. Alleen een sterk Europs kan de problemen van deze tijd kan aanpakken. “Als Europa wegkwijnt, is de kans kleiner dat volgende generaties het net zo goed of beter krijgen”, aldus Eickhout. “Maar een sterker Europa vraagt ook om meer draagvlak. Daarvoor moet de besluitvorming democratischer en transparanter worden.”