Rechtsstaat en mensenrechten beschermen

Onze Europarlementariërs Tineke Strik en Kim van Sparrentak werken samen aan manieren om de rechten van de lgbtqia+-ers in Hongarije en de rest van Europa te versterken.

Tineke Strik houdt zich bezig met democratie en rechtsstaat en pleit al jaren voor sancties tegen de Orbán regering. Vorig jaar riep ze Europese regeringsleiders op niet te buigen voor de dreigementen van Hongarije en Polen. Van Sparrentak sprak vorige week op een demonstratie in Brussel die werd georganiseerd naar aanleiding van de omstreden wet van Orbán.

Van Sparrentak: “Iedereen moet zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn, maar we zien steeds meer georganiseerde aanvallen op die vrijheden in Europa. We kunnen niet aan de zijlijn blijven staan en toekijken hoe fundamentele mensenrechten worden geschonden.”

GroenLinks roept op tot Europese actie

Samen met Tweede Kamerlid Tom van der Lee, roepen Tineke Strik en Kim van Sparrentak nu de Europese Commissie op om een zaak tegen de Hongaarse lgbtqia+-wet te starten bij het Europees Hof. De Nederlandse regering heeft al aangegeven zo’n rechtszaak te steunen in een brief waarin Nederland zich samen met een meerderheid van de EU-landen uitspreekt tegen deze wet. Een hoopvolle eerste stap. GroenLinks wil dat Nederland zelf een zaak bij het Europees Hof tegen Hongarije aanspant als de Europese Commissie te lang wacht met het ondernemen van stappen.

In Hongarije worden fundamentele mensenrechten geschonden

De nieuwe wet past helaas is een serie van wetten die de rechtsstaat afbreken in Hongarije. Sinds het aantreden van de Fidesz-partij van Victor Orbán in 2010, hebben de rechterlijke macht, de persvrijheid en de grondrechten van burgers het flink moeten ontgelden. Rechters werden met vervroegd pensioen gestuurd, EU-fondsen verdwenen in de zakken van de Hongaarse premier en consorten en onafhankelijke media werden opgekocht en veranderden in spreekbuizen van de regeringspartij.

Hongaarse reactie op de coronacrisis

Vorig jaar in april heeft Orbán een noodwet door het parlement gekregen waardoor de situatie nog nijpender is geworden. De noodtoestand werd voor onbepaalde tijd verlengd, met als gevolg dat Orbán ook na het einde van de pandemie per decreet en zonder tussenkomst van het parlement kan regeren. Ook kunnen journalisten die zogenaamde ‘onwaarheden’ of een ‘vervormde waarheid’ verspreiden een celstraf krijgen van vijf jaar.

Artikel 7 procedure gestart

Het Europees Parlement heeft in september 2018 op initiatief van Judith Sargentini (voormalig GroenLinks Europarlementariër) besloten een zogenaamde ‘artikel-7 procedure’ tegen Hongarije te starten. Dat houdt in dat Hongarije zich via hoorzittingen met andere EU-landen moet verantwoorden over zijn beleid. Als hierdoor de situatie niet voldoende verandert, kunnen er sancties volgen en in het uiterste geval kan Hongarije zelfs zijn stemrecht in de EU verliezen.

De Europese Commissie heeft deze procedure al eerder in gang gezet in Polen. Ook daar staat de rechtsstaat onder druk. Maar om het stemrecht daadwerkelijk te kunnen ontnemen is er instemming nodig van alle lidstaten, minus het aangeklaagde land. Alleen Polen dekt Hongarije en andersom hetzelfde.

Meer weten over de strijd van Judith in het Europees Parlement? Bekijk hier de mini-documentaire: A European Struggle for Democracy in Hungary.

Stopzetten EU-subsidies

In de nieuwe Europese meerjarenbegroting (2021-2027) is om deze reden een nieuwe wet aangenomen die EU-subsidies kan stopzetten als een land de rechtsstaat niet respecteert. Hongarije en Polen verzetten zich ertegen dat deze maatregel daadwerkelijk wordt toegepast. Ze laten de wet die respect voor de rechtsstaat koppelt aan de EU-begroting , momenteel onderzoeken door het Europese Hof en hopen daarmee te voorkomen en te vertragen dat de EU optreedt.

GroenLinks roept de Europese Commissie op om niet langer te treuzelen om de nieuwe wet te gebruiken om EU-subsidies naar Hongarije te bevriezen totdat het land respect voor de rechtsstaat toont en stopt met discrimineren en het schenden van mensenrechten. Als de Commissie nog langer blijft wachten, stapt het Europees Parlement naar het Europees Hof zodat de gemaakte afspraken over respect van de rechtsstaat zo snel mogelijk worden nageleefd.