Het volgende opiniestuk van GroenLinks-Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren en GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout verscheen zaterdag in Trouw.
Maandag kwam een rapport uit met de conclusie dat klimaatwetenschap beter georganiseerd moet worden. Vooral op televisie werd vastgesteld dat de wetenschappers een dikke onvoldoende hadden gekregen maar dat hun hoofdconclusie staat als een huis: het klimaat verandert.
Het rapport was van de Inter Academy Council (IAC); de wereldwijde koepelorganisatie van wetenschappers onder leiding van de Nederlander Robbert Dijkgraaf. Het IAC had zich gebogen over het werk van het IPCC, het wetenschappelijke klimaatpanel van de VN.
Een paar maanden voor de grote klimaatconferentie van de VN in Kopenhagen vorig jaar ontstond in de media een heftige discussie tussen klimaatwetenschappers, klimaatsceptici en klimaatontkenners. Vervolgens gingen politici zich roeren. Er werd een aantal fouten in het 3000 bladzijden dikke VN rapport gevonden. Gehackte e-mails verschenen op internet. Een paar wetenschappers traden tijdelijk terug uit hun functie. Het
beeld ontstond dat wereldleiders in Kopenhagen gefaald hadden en de wetenschap vol zat met fouten. Kijk je naar het nieuws, dan zie je de watersnoodramp in Pakistan, een brandend Rusland met de hoogste gemeten temperaturen ooit en in Nederland overstroomde campings en weggespoelde wegen. Gewoon het noodlot dat mensen van tijd tot tijd treft? Nee, zegt de klimaatwetenschap. Dit soort extreem weer is het gevolg van de klimaatcrisis.
Er is ruim twintig jaar gediscussieerd of klimaatverandering nu wel of niet bestaat. Een grof en op de persoon gericht debat met heftige beschuldigingen van uitsluiting, fraude en bedrog. Klimaatwetenschappers worden aangevallen omdat hun conclusies schokkend zijn, voor velen moeilijk te geloven en de financiële consequenties enorm. Bij de uitstoot van broeikasgassen zijn belangrijke economische sectoren betrokken zoals landbouw, veeteelt, vervoer, energie en onze industrie.
Het wetenschappelijk debat is onvermijdelijk vermengd geraakt met politieke belangen. Bovendien kunnen wetenschappers nooit honderd procent zekerheid geven. Dat is nu eenmaal inherent aan wetenschap. Verantwoordelijkheden moeten echter duidelijk blijven; die van de wetenschap, de politiek, maatschappelijke organisaties en de media.
De wetenschap heeft met dit rapport een stap gezet. De procedures kloppen, maar iedereen moet zich er beter aan houden. En als er een fout wordt ontdekt, moet het IPCC veel sneller reageren. Het klimaatpanel levert wetenschappelijke studies en Scepsis over klimaatrapporten mag geen excuus zijn voor passiviteit. We moeten het doen met het beste wat de wetenschap te bieden heeft. Het gaat discussies aan als die wetenschap in het geding komt. Het IAC concludeert daarom dat professionalisering van de VN klimaatorganisatie hard nodig is.
Politiek en bedrijfsleven zullen het moeten doen met het beste wat de wetenschap op dat moment te bieden heeft. Afwachten tot iedereen volledig overtuigd is, is geen optie want dan is er geen keuze meer om klimaatchaos te vermijden.
Politici moeten op basis van wetenschappelijk onderzoek dat er nu is besluiten nemen. Wat ons betreft: een snelle overgang naar een efficiënte groene economie die draait op schone energie. Naast een stabieler klimaat geeft dat kansen voor onze kennisindustrie, werkgelegenheid en export.
In 2013 komt het IPCC met zijn volgende rapporten. Alles wijst erop dat de boodschap onverminderd zorgwekkend zal zijn. De wetenschap weet de gevolgen van de opwarming van de aarde steeds beter te in kaart te brengen en te voorspellen. Iedereen heeft daarbij zijn eigen rol. De media scheiden feiten van meningen, spreken de wetenschap aan op hun inhoudelijke boodschappen en regeringen op de maatregelen die ze wel of niet nemen. Maatschappelijke organisaties houden de rol van het aandragen van groene oplossingen, van het agenderen van milieuproblemen en van luis in de pels van het bedrijfsleven.
Zelfs bedrijven zetten steeds vaker groene oplossingen in de markt: in reclameblokken zie je groene auto’s en zuinige koelkasten. Laten we het bedrijfsleven daarom aan hun groene reclameboodschap houden. De politiek kan niet gaan wachten met handelen. Juist nu moeten we aan de slag met de kansen die een groene economie ons biedt.
