Het verdrag gaat over het recht op informatie over milieuzaken, het recht om betrokken te worden bij milieu-besluitvorming en toegang tot de rechter in milieuzaken. De Europese Unie neemt sinds 2005 ook deel aan het verdrag, waarna het een jaar later ook van toepassing werd op de Europese instellingen. “De EU voldeed echter op verschillende punten niet aan het verdrag. Individuen kunnen nu niet naar de Europese instellingen stappen om informatie te verkrijgen of beslissingen aan te vechten. Dat kan door deze nieuwe regels in veel meer gevallen wel, zij het onder bepaalde voorwaarden”, aldus Eickhout.
De onderhandelingen over de huidige deal waren intensief omdat de Europese Raad en de Europese Commissie flink tegenstribbelden. Eickhout: “De Commissie is bang dat inspraak meer administratief werk oplevert en de Europese Raad heeft moeite met meer transparantie. Deze stevige weerstand laat zien waarom nieuwe wetgeving zoals deze hard nodig is.”
De ondertekenaars van het Verdrag van Aarhus komen op 18 oktober bij elkaar, voor die tijd zal naar verwachting ook de Raad van Ministers de wetgeving aannemen. De nieuwe regels zullen dan waarschijnlijk dit jaar nog in werking treden, al zullen burgers daarna nog 18 maanden moeten wachten om aanspraak te kunnen maken op de verbeterde toegang.