1 januari 2022. Dat was de datum waarop de Hervormingsagenda jeugdzorg definitief zou worden vastgesteld. Een set aan plannen om het totaal vastgelopen jeugdzorgstelsel te verbeteren. Hard nodig, want al jaren zijn de wachtlijsten veel te lang, is het personeelsverloop het hoogst binnen de hele zorg en vallen instellingen voor specialistische jeugdzorg om. Inmiddels is het bijna een jaar later, is er nog steeds geen Hervormingsagenda en horen we dat de onderhandelingen stroef lopen. Vandaag voeren we voor de zoveelste keer een jeugdzorgdebat zonder dat er een plan ligt om over te praten. En dat is niet alleen frustrerend voor ons als Kamerleden, het is bovenal schrijnend en schadelijk voor al die jongeren in Nederland die op dit moment geen passende hulp krijgen. Ouders, jongeren, hulpverleners, gemeenten, kinderrechters: allemaal stellen ze dat het code zwart is in de jeugdzorg, maar die urgentie lijkt maar niet door te dringen in het kabinet.
De tijd van praten is voorbij. Al sinds toenmalig bewindspersoon Hugo de Jonge in 2019 zijn hervormingsplannen voor de jeugdzorg presenteerde wachten we op actie. Op wetsvoorstellen die klaarliggen en maar niet naar de Kamer worden gestuurd, op een Hervormingsagenda waar eindeloos over wordt gepraat, op politieke durf en moed om het stelsel écht aan te pakken. Maar waar ook deze staatssecretaris met grote beloften komt, is het enige echte concrete punt in het Regeerakkoord een extra bezuiniging van 500 miljoen euro op de jeugdzorg, waar deze coalitie zonder duidelijke redenen aan vast blijft houden.
Wat GroenLinks en de PvdA betreft moet allereerst deze bezuiniging van tafel. Als we iets uit het verleden hebben geleerd is het dat stelselherzieningen niet gebaat zijn met extra bezuinigingen. Transities vereisen investeringen voordat ze geld opbrengen. Stel daarom de inhoud centraal en niet een financiële uitkomst. Pak deze Hervormingsagenda aan om cruciale fouten in het stelsel te verbeteren. Haal de marktwerking uit het stelsel door de winstmarge te begrenzen voor jeugdzorgaanbieders. Omdat de landelijke politiek niet heeft doorgepakt, is een aantal gemeenten hier zelf mee begonnen. Tijd om hier landelijk beleid van te maken. Zorg voor een betere overgang tussen jeugdzorg en volwassenzorg. In een jaar tijd is het aantal jongeren met de leeftijd van 18 tot 22 jaar in de daklozenopvang met 50% toegenomen. De meerderheid van deze jongeren heeft een jeugdzorgverleden. Voor hen is de harde grens om de jeugdzorg met 18 jaar te verlaten te vroeg. Wijzig de wet om het mogelijk te maken dat jongeren nog tot hun 21ste van jeugdzorg gebruik mogen blijven maken als ze dat willen.
Staatssecretaris, sla met de hand op tafel en zorg dat de Hervormingsagenda er nog dit jaar ligt zodat per 1 januari begonnen kan worden met de uitvoering. Stuur wetsvoorstellen naar de Kamer zodat we besluiten kunnen nemen. Nog langer niets doen is simpelweg geen optie voor alle jongeren, ouders en jeugdzorgprofessionals. Wij kijken naar u.
Lisa Westerveld, Tweede Kamerlid GroenLinks
Mohammed Mohandis, Tweede Kamerlid PvdA