Onder leiding van Europarlementariër Judith Sargentini bereikte het Europees Parlement dinsdagavond een akkoord met de Europese ministers en de Europese Commissie in de strijd tegen witwassen. Er komt op initiatief van Sargentini een register van uiteindelijk belanghebbenden, zodat overheid, burgers en organisaties kunnen zien welke natuurlijke persoon uiteindelijk achter een wirwar van bedrijfsconstructies zit. De Europese Commissie en de EU-landen zagen eerst niks in zo'n register, maar dankzij vasthoudendheid van Sargentini is de deal uiteindelijk toch rond.
Sargentini: “De aanhouder wint, zo blijkt uiteindelijk ook in dit dossier. Het is een mooie dag voor transparantie en een slechte dag voor iedereen die denkt in het geniep belasting te onlopen.”
Publiek register van uiteindelijk belanghebbenden
Zwart geld dat verdiend wordt met corruptie, fraude, drugshandel en andere criminele activiteiten wordt vaak witgewassen door gebruik te maken van ingewikkelde bedrijfsstructuren en brievenbusfirma's. Grote bedrijven die belasting ontduiken maken gebruik van dezelfde ondoorzichtige structuren om de fiscus om de tuin te leiden.
Transparantie in bedrijfsstructuren leidt ertoe dat belastingontduikers en criminelen zich niet langer kunnen verschuilen achter schimmige bedrijfsstructuren. Om deze transparantie te bereiken is een publiek register van uiteindelijke belanghebbenden onmisbaar, stelt Sargeniti. “Bedrijfsstructuren worden blootgelegd: welke eigenaar verschuilt zich achter een bedrijf, of hoe is de piramide van bedrijven opgebouwd?”
In het akkoord van dinsdagavond is nu het register opgenomen. Dit maakt het mogelijk dat journalisten, overheden, organisaties en burgers inzage hebben in de gegevens van bedrijven. Nederland was een van de dwarsliggers in dit dossier, want zoals bekend laten veel bedrijven via Nederland hun belasting lopen om die juist te ontwijken. Nu is vaak nog onduidelijk welk bedrijf daar uiteindelijk belang bij heeft.
Belastingontwijking
Sargentini: “Aan die praktijk van schimmigheid maken we nu een einde. Dat is ook van groot belang voor de inzicht in de praktijk van belastingontwijking door multinationals. Zo kunnen we veel sneller ontrafelen welke bedrijven achter de brievenbusfirma's zitten en kan publieke druk daar verandering in brengen.”
Belastingontwijking is in principe legaal. Een bedrijf volgt de bestaande wetgeving en slaagt erin om met brievenbusfirma's via bijvoorbeeld gunstige belastingwetgeving in Ierland of afspraken met de belastingdienst in Nederland zo min mogelijk belasting te betalen. Dankzij Luxleaks staat belastingontwijking vol in de schijnwerpers.