De Europese regeringsleiders komen donderdagavond bijeen voor een extra eurotop om te praten over de humanitaire crisis op de Middellandse Zee. Deze bijeenkomst zou volgens hen de oproep voor een daadkrachtige aanpak onderstrepen en met ernst naar de crisis kijken. Je zou dan ook verwachten dat EU-landen begrip en solidariteit tonen door te investeren in een aanpak die mensenlevens redt. Maar helaas wijzen de gelekte voorstellen op een deceptie. Europarlementariërs, waaronder Judith Sargentini van GroenLinks, willen daarom het budget van de EU blokkeren om zo voldoende geld af te dwingen om mensen op zee te kunnen redden.

“De urgentie is groot, nog nooit stierven zoveel bootvluchtelingen in zo'n korte tijd”, reageert Sargentini. “Het tienpuntenplan van afgelopen maandag bevat al nauwelijks daadkrachtige acties om mensenlevens te redden. Het lijkt erop dat de ambities alleen maar verder worden teruggedraaid. Ik vind dat het redden van levens topprioriteit moet zijn.”

Zoek-en-red-actie

De uitgelekte conceptverklaring van de Europese Raad borduurt voort op het tienpuntenplan van de Europese ministers van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken. De plannen dragen volgens Sargentini niet bij aan het voorkomen dat meer mensen op zee zullen sterven. Zo krijgen de grensbewakers van Frontex meer geld en materieel, maar hun mandaat van kent geen zoek-en-red-actie. Sterker nog de directeur van Frontex heeft al gezegd dat de huidige operatie Triton geen zoek-en-red-actie kan zijn.

Sargentini: “Zolang er conflicten bestaan, zullen mensen vluchten. Zolang er geen legale routes zijn, zullen vluchtelingen de gok wagen en op de boot te stappen.”

De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) verwacht dat het dodental dit jaar uitkomt op 30.000. Dat zou een vertienvoudiging betekenen in vergelijking met vorig jaar. Daarom moeten EU-landen inzetten op een Europese zoek-en-red-actie, zoals de Italiaanse operatie Mare Nostrum was.

EU-budget blokkeren

Vanuit het Europees Parlement zijn Europarlementariërs een actie gestart waarin ze oproepen ruimte te maken in het EU-budget voor een dergelijke operatie waarmee mensenlevens worden gered. De totale kosten voor zo'n operatie zouden neerkomen op 0,05 procent van het budget. Wanneer de EU-landen dit niet honoreren, dan hopen de Europarlementariërs een meerderheid te vinden om het gehele budget van de EU te blokkeren. “Het Europarlement zou haar vetorecht kunnen gebruiken. Ik zou dat graag zien want Europa staat voor mensenrechten en beschaving. Als we daar aan gaan tornen maken we ons volstrekt belachelijk”, aldus Sargentini.