De belastingvoordelen voor mensen die een bedrijf opvolgen zijn niet in lijn met die voor mensen die iets anders erven, en bovendien onnodig. Het is oneerlijk dat het kabinet constructies in stand houdt die mensen met veel geld de mogelijkheid geven zo min mogelijk belasting te betalen, zeggen GroenLinks en PvdA.
 
Baby bv
Deze belastingvoordelen worden steeds vaker gebruikt en kosten de schatkist veel geld. Het gebruik heeft ook steeds vaker de vorm van constructies die niets te maken hebben met het doel van de regelingen, maar puur als een manier om de erfbelasting te omzeilen. Zo worden erfenissen bij geboorte al in een bv gestopt om erfbelasting te ontlopen.
 
De bijna volledige korting bij het erven van een bedrijf is ver verwijderd van de oorspronkelijke vormgeving. In 1984 heeft de overheid een maatregel ingevoerd waarbij erfgenamen vijf jaar belastinguitstel konden aanvragen. Door de tijd heen is dit uitgedijd tot een bijna volledige belastingkorting.
 
Fiscale rommelzolder opruimen
“Zonder onderbouwing is de korting jaar op jaar uitgebreid. Dat is oneerlijk ten opzichte van andere erfgenamen en is gewoon ondoelmatig beleid. Daarom stellen we voor terug te gaan naar de oorspronkelijke bedoeling. Zeker in tijden waarin sommige partijen vragen om bezuinigingen lijkt het GroenLinks en de PvdA verstandig eerst alle ondoelmatige regelingen op de fiscale rommelzolder op te ruimen”, aldus Senna Maatoug, Tweede Kamerlid van GroenLinks. 
 
Oneerlijk belastingstelsel veroorzaakt vermogensongelijkheid 
Het Nederlandse belastingstelsel draagt, zoals uit verschillende onderzoeksrapporten blijkt, bij aan vermogensongelijkheid. Het is in Nederland makkelijker om een groot vermogen te laten groeien dan om een klein vermogen op te bouwen. Inkomsten uit vermogen worden minder sterk belast dan inkomsten uit arbeid. 
 
“Als je echt iets aan de vermogensongelijkheid in Nederland wilt doen, moet je de belastingconstructies via de bedrijfsopvolgingsregeling aanpakken. Belasting betalen lijkt voor de dommen: de grootste vermogens betalen niets, terwijl de belastingdruk op inkomens stijgt. Daar kunnen we wat aan doen met deze voorstellen”, aldus Henk Nijboer, Tweede Kamerlid PvdA.
 
Deze week beginnen de onderhandelingen over de Voorjaarsnota, de tussentijdse begrotingsbijstelling van het Rijk en worden ook de belangrijkste beslissingen genomen voor de begroting van volgend jaar. Hierin moet het kabinet dekking vinden voor begrotingstegenvallers. In de Miljoenennota 2022 heeft het kabinet al aangegeven opmerkelijke belastingconstructies te willen aanpakken. Daar heeft het kabinet echter nog geen beleidsmatige invulling aan gegeven.
 
Als de initiatiefwet van GroenLinks en PvdA wordt ingevoerd levert dat jaarlijks naar verwachting 400 miljoen euro op voor de schatkist.

90% van het ondernemingsvermogen in handen van de 1% rijkste huishoudens
Eén van de constructies die de partijen willen beperken is de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Die regeling is bedoeld om te voorkomen dat bedrijven over de kop gaan bij een erfenis. Maar het overgrote deel van de erfgenamen kan de erfbelasting prima betalen zonder deze vrijstelling, zegt onder andere het Centraal Planbureau (2022). Bijna 90% van het ondernemingsvermogen is namelijk in handen van de 1% van de rijkste huishoudens. En voor mensen die de belasting niet direct geheel kunnen betalen, volstaat een betalingsregeling. Daarom willen de partijen de BOR-vrijstelling beperken.
 
Wat GroenLinks en PvdA willen:

  • Erfgenamen met alleen een klein aandelenpakket, waarbij de bedrijfsopvolging überhaupt niet in het geding is, uitsluiten van gebruik van de BOR.
  • De vrijstelling beperken tot 25% van de waarde van het ondernemingsvermogen, met een maximale vrijstelling van € 1 miljoen
  • Verhuurd vastgoed uitsluiten van de BOR, omdat de verhuur van vastgoed helemaal niet in het geding door erfbelasting.

Daarnaast willen de partijen de doorschuifregeling (DSR) afschaffen. Deze regeling betekent dat mensen die een bedrijf erven of verkrijgen betaling van inkomstenbelasting kunnen uitstellen. In de praktijk gebruiken steeds meer vermogenden deze constructie om belastingbetaling oneindig uit te stellen, wat feitelijk neerkomt op afstel, en een oneigenlijk gebruik is van de intentie van de regeling. 
 
Het debat over de wet begint deze week in de Tweede Kamer. De stemming is over een paar weken.