De aanpak van de sociale onzekerheid is voor GroenLinks een van de urgente opdrachten van de Europese Unie. Daarom verwelkomt Europarlementariër Bas Eickhout de nieuwe voorstellen van de Europese Commissie voor sociale Europese wetgeving, maar hij mist wel een kritische zelfreflectie op de sociale gevolgen van het huidige beleid.

Eickhout stelt dat een lijstje met vrijblijvende sociale principes Europa niet per definitie socialer maakt. Er zijn concrete stappen nodig.

“Het ontbreekt aan zelfreflectie op het huidige economische beleid, dat een sociaal Europa juist regelmatig in de weg staat.”

Volgens Eickhout kan de EU kan nationale welvaartsstaten beschermen en versterken:

  • door de begrotingsregels van de eurozone te herzien,
  • door macht van financiële markten te beperken,
  • door belastingontwijking aan te pakken en
  • door het handelsbeleid in dienst van de minst welvarende mensen te stellen.

“Maar op al deze terreinen geeft de Europese Commissie niet thuis”, concludeert Eickhout

Pijler van sociale rechten

De Europese Commissie van Jean-Claude Juncker presenteerde woensdag zijn beloofde ‘pijler van sociale rechten’ waarin twintig principes zijn vastgelegd op het terrein van de arbeidsmarkt, lonen, sociale zekerheid, huisvesting, emancipatie, armoedebestrijding en pensioenen.

“Anders dan de titel doet voorkomen zijn het geen rechten die Europese burgers kunnen afdwingen. Het zijn vooral lidstaten die dit beleid kunnen en moeten vormgeven,” aldus Eickhout, die er op wijst dat dit kan leiden tot de klacht dat de EU veel belooft maar weinig levert.

Liever had Eickhout gezien dat de Commissie meer concrete wetsvoorstellen had gepresenteerd. Het gelanceerde voorstel om Europeanen recht te geven op tien dagen vaderschapsverlof en vier maanden betaald ouderschapsverlof is daar een goed voorbeeld van. GroenLinks maakte zich in 2010 al hard voor een ruimere verlofregeling voor alle Europese ouders. De nationale regeringen -  waaronder de Nederlandse - lagen jaren dwars tot eurocommissaris Frans Timmermans het voorstel uiteindelijk introk.

Toekomstvisie

Samen met de socialer pijler presenteerde de Europese Commissie ook een sociale toekomstvisie voor 2025. Die volgt uit de EU-toekomstscenario’s die Juncker eerder dit jaar presenteerde. Daarin laat de Commissie zien wat de verschillende toekomstscenario’s zouden betekenen voor sociaal beleid. Hoewel de visie inzichtelijk maakt welke concrete sociale gevolgen integratie of desintegratie van de EU zouden kunnen hebben, ontbreekt ook in dit document zelfreflectie over welke sociale effecten het begrotings-, economisch en handelsbeleid hebben.