Door een recente uitspraak van de Hoge Raad stopt de Belastingdienst met het heffen van de belasting in ‘box 3’. Dat is een belasting over inkomen uit vermogen, waarbij de Belastingdienst uitgaat van een fictief rendement.
Dat betekent dat een groot deel van de inkomens uit vermogen helemaal niet meer wordt belast. Terwijl de belasting op inkomen uit arbeid juist hoog blijft.
Onrechtvaardig, vindt GroenLinks. Ook de grootste vermogens moeten een eerlijke bijdrage leveren aan onze collectieve voorzieningen, zoals onderwijs, zorg of de politie. Daarom hebben we samen met de PvdA en de SP een wet ingediend voor een progressieve vermogensbelasting.
Progressieve vermogensbelasting
Op termijn wil GroenLinks dat er belasting wordt geheven op het werkelijke rendement op vermogen. Maar zo’n stelselwijziging kost tijd. GroenLinks vindt dat het repareren van de problemen met de box 3-belasting daar niet op kan wachten.
In onze initiatiefwet stellen we daarom voor om niet inkomen uit vermogen, maar vermogens zelf te belasten. Mensen met grote vermogens betalen dan jaarlijks een klein deel van hun vermogen aan de Belastingdienst. Daarbij ontzien we kleine spaarders: alleen over vermogens boven €100.000 (€200.000 voor koppels) hoeft belasting te worden betaald.
Waarom is vermogensbelasting belangrijk?
GroenLinks vindt dat de kosten van publieke diensten en investeringen eerlijk gedeeld moeten worden: niet alleen werkenden moeten belasting betalen, maar ook mensen met grote vermogens. Daardoor kunnen de lasten op arbeid omlaag.
De vermogensongelijkheid in Nederland is bovendien erg groot: de rijkste één procent huishoudens bezit meer dan een kwart van het totale vermogen. Daarnaast draagt het oppotten van geld weinig bij aan onze economie en samenleving. Door bovenmatig sparen neemt de vraag naar goederen en diensten af, waardoor het bijvoorbeeld minder aantrekkelijk wordt om investeringen te doen. In Nederland zijn de investeringen in onderzoek en innovatie dan ook relatief laag.
Hoe werkt de vermogensbelasting in de praktijk?
Over vermogens tussen de €100.000 en €500.000 gaan mensen jaarlijks 1% belasting betalen. Dat tarief loopt op tot 5% voor vermogens van meer dan vijf miljoen euro. De belasting wordt geheven op alles wat nu in box 3 valt (spaargeld, aandelen, vastgoed etc.).
In de toekomst wil GroenLinks dat het werkelijke rendement op vermogen wordt belast tegen dezelfde tarieven als voor inkomen uit arbeid gelden.
Ik heb een deel van mijn inkomen gespaard. Moet ik twee keer belasting betalen?
Voor spaarders komt er een royale vrijstelling van €100.000 en voor gezinnen van €200.000. Dit betekent dat het grootste deel van de Nederlanders niet met de heffing in aanraking komt.
Mensen met zeer grote vermogens halen daar gemiddeld veel hogere rendementen op dan de tarieven die wij voorstellen.
In de toekomst wil GroenLinks graag toe naar het belasten van het werkelijke rendement op vermogen, inkomen waar dus nog geen belasting over is betaald. Dat is ingewikkeld en kan niet direct ingevoerd worden. Door de huidige crisis rondom de vermogensrendementsheffing in box 3 vindt GroenLinks het gerechtvaardigd om een tijdelijke heffing op te leggen aan mensen met grote vermogens.
Ik heb gespaard voor mijn pensioen, moet ik daar belasting over gaan betalen?
Er zijn verschillende mogelijkheden om belastingvrij te sparen voor je pensioen, waardoor vermogen niet meetelt in box 3. Mensen die meer dan €100.000 op een gewone spaarrekening hebben staan als pensioenvoorziening betalen in ons voorstel wel vermogensbelasting. GroenLinks wil de AOW graag verhogen, zodat mensen met geen of een laag aanvullend pensioen een hoger besteedbaar inkomen krijgen.
Is het eerlijk dat je over je vermogen bij een pensioenmaatschappij geen vermogensbelasting betaalt en als je zelfstandig spaart wel?
Over een opgebouwd pensioen betaal je belasting op het moment dat je een pensioenuitkering ontvangt: hoe hoger je pensioenuitkering, hoe meer belasting je betaalt. Als het rendement dat jouw pensioenfonds behaalt hoger is, krijg je ook een hogere pensioenuitkering en betaal je dus meer belasting. Het is daarom eerlijk om ook mensen die zelf sparen meer belasting te laten betalen over hun opgebouwde vermogen.
Hoe zit het met huurinkomsten?
Huurinkomsten worden in de huidige box 3-heffing niet belast. De woningen die verhuurd worden, tellen wel mee in het totale vermogen.
Dat zit zo: over vermogen wordt in box 3 een heffing betaald die gebaseerd is op een fictief rendement. Dat betekent dat de belastingdienst er vanuit gaat dat iemand met een vermogen ook inkomsten heeft uit dat vermogen (zoals huur), en daarvoor heeft de belastingdienst een rekenregel.
Het daadwerkelijk behaalde rendement wordt niet meegenomen in die berekening, alleen wat de Belastingdienst verwacht dat het rendement is. Je hoeft huurinkomsten dus niet op te geven, en je betaalt er niet direct belasting over, maar de waarde van de woning die je verhuurt wordt wel opgeteld bij je vermogen, waar je dus een heffing over betaalt.
In ons voorstel tellen tweede woningen en vastgoed mee bij het berekenen van vermogen. Bezitters van woningen betalen dan dus 1% tot 5% belasting over de waarde van die woningen. In de toekomst willen we toe naar het belasten van daadwerkelijk behaalde rendementen, dus ook huurinkomsten. Die huurinkomsten moeten dan net zo zwaar belast worden als inkomen uit arbeid.
