Nieuwe Europese regels over het verbouwen van genetisch gemanipuleerde organismen (GMO's) geven lidstaten veel meer mogelijkheden om de teelt van deze gewassen op hun grondgebied te verbieden of te beperken. Dat is de kern van een voorstel dat het Europees Parlement dinsdag aannam. Een goede zaak, want een overgrote meerderheid van de Europese burgers wil geen genetisch gemanipuleerd voedsel, aldus GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout.

Op basis van het voorstel  kunnen EU-landen een verbod van GMO's baseren op milieunormen, zoals het behoud van biodiversiteit, het voorkomen van de introductie van gewassen die resistent zijn tegen bestrijdingsmiddelen, of omdat er tegenstrijdig of onvoldoende wetenschappelijke gegevens over het 'nieuwe' gewas bestaan.

Voorstel voor andere toestemmingsprocedure

Vorig jaar wilde de Europese Commissie met een voorstel voor een andere toestemmingsprocedure voor nieuwe GMO's, een jarenlange patstelling tussen voor- en tegenstanders doorbreken. Steeds waren een paar lidstaten tegen de Europese invoering van een nieuw gewas, terwijl veel landen mordicus tegen waren.

Behalve in Spanje worden bijna nergens in de Europese Unie op grote schaal GMO's verbouwd. Slechts 0,3% van de wereldwijde teelt vindt op Europees grondgebied plaats. Eickhout was bezorgd dat het voorstel van de Europese Commissie het EU-landen uiteindelijk onmogelijk zou maken om GMO-gewassen in hun land te verbieden. Daar steekt het Europees Parlement nu een stokje voor.

Eickhout: “Het Europarlement zorgde er vandaag terecht voor dat er een wettelijke en juridische schterke basis kom voor EU-landen om een verbod op GMO's te rechtvaardigen. Die hebben ze nodig als ze bijvoorbeeld worden aangeklaagd door een van de zes grote biotechbedrijven wegens het belemmeren van de vrije markt.”

Duidelijke maatregelen

EU-landen die GMO's wel willen toestaan, moeten duidelijke maatregelen voeren om andere vormen van landbouw beschermen. En deze landen moeten wetgeving maken om de financiële aansprakelijkheid te regelen als het misgaat.

Geen Amerikaanse toestanden

Eickhout: “We moeten er zeker van zijn dat de vervuiler betaald en niet andersom. We willen hier geen Amerikaanse toestanden, waarbij een bedrijf als Monsanto boeren voor de rechter daagt, die tegen hun wil en zonder het zelf te beseffen GMO-gewassen op hun akkers bleken te hebben.”

Maandag werd bekend dat een dochteronderneming van chemieconcern Bayer Amerikaanse rijstboeren ruim 516 miljoen euro betaalt om een proces rond het besmetten van hun rijstoogst af te kopen. Bayer kreeg claims van boeren uit de hele VS, nadat genetisch gemodificeerde rijst van Bayer in de voedselketen terecht was gekomen.

Onafhankelijk onderzoek

Tenslotte wil het Europees Parlement dat het onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar de gevolgen van GMO gesteund wordt. “Dit kan het enige antwoord zijn op de bezorgdheid over GMO's bij de meerderheid van de Europese burgers.”