Nog altijd zijn veel Europese banken too big to fail. Als zij omvallen, dan moet de overheid financieel inspringen om een grotere chaos te voorkomen. Deze zekerheid dat de overheid garant staat voor grote banken, zorgt ervoor dat zij goedkoper kunnen lenen. Uit onderzoek (pdf) van de Groenen in het Europees Parlement blijkt nu dat deze impliciete subsidie aan banken op kosten van de belastingbetaler in 2012 opliep tot 234 miljard euro. Reden voor GroenLinks om te pleiten voor kleinere banken die in dienst staan van de samenleving in plaats van andersom.
Een nieuwe studie in opdracht van de Groenen in het Europees Parlement vergelijkt en analyseert bestaande literatuur over impliciete subsidies aan de Europese bankensector. Het geeft grote banken een concurrentievoordeel ten opzichte van niet-systeemrelevante banken. De studie schat de totale impliciete subsidie aan banken in de EU in 2012 op 234 miljard euro (1,8% van het totale EU-BBP). Dat is meer dan twee keer het bedrag dat het Centraal Planbureau in 2013 berekende voor de grootste honderdvijftig Europese banken voor 2011.
Europese bankenunie
De Europese Unie werkt intussen aan een bankenunie die ervoor moet zorgen dat banken niet langer op belastinggeld laat leunen. Voor GroenLinks schieten de voorstellen die nu op tafel liggen te kort omdat er geen einde komt aan too big to fail of too big to regulate. Grote banken nemen te grote risico's omdat ze weten dat ze niet failliet kunnen gaan: winst verdwijnt in eigen zak, voor de verliezen draait de belastingbetaler op. Zo kunnen de grootste banken concurreren om financiële producten in feite onder de marktprijs aan te bieden.
Om de te grote banken aan te pakken wil GroenLinks een structurele hervorming van de bankensector met als einddoel dat banken geheel zelf verantwoordelijkheid nemen voor de risico's die ze nemen. Daarvoor is een effectieve scheiding tussen nutsbankieren en zakenbankieren nodig. Bovendien moeten Europese banken en de bankensector als geheel kleiner worden zodat (dreigende) faillissementen de economie niet langer ontwrichten. Staatssteun (ook impliciet) en spaargeld mogen niet langer de middelen zijn waaruit banken risicovolle handel ondernemen.
Voor GroenLinks is het helder: in ons Europa dienen banken de samenleving in plaats van andersom.