GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout spreekt schande van de agressieve tabakslobby die het Europarlement de afgelopen maanden overspoelde. Die lobby leidde ertoe dat de Europese voorstellen om de tabaksrichtlijn te verstrengen om roken te ontmoedigen, woensdag in plenaire stemming nog flink werden afgezwakt. “Meer dan 160 lobbyisten van Philip Morris zijn erin geslaagd om voldoende Europarlementariërs te overtuigen om roken aantrekkelijk te houden.”

De verhouding tussen belangenbehartigers uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties is volledig zoek, aldus Eickhout. Het bedrijfsleven beschikt over veel meer financiële middelen. Daarmee mobiliseert het een leger aan lobbyisten die hun stem doordrukken via Europarlementariërs die daar gevoelig voor zijn. “De tabakslobby laat zien dat deze ongelijke machtsbalans een bedreiging voor de democratie kan zijn. Uiteindelijk is het niet de stem van consumenten of van de Hartstichting die doorklinkt in de tabakswetgeving, maar die van de honderden tabakslobbyisten.”

De tabaksindustrie probeerde niet alleen door middel van stapels brieven Europarlementariërs te overreden om hun amendementen te steunen. Ze stuurden zelfs elektrische sigaretten en tabak per post. “De tabaksindustrie weet dat zok op zoek moet naar nieuwe, trendy producten om jonge klanten aan te boren”, stelt Eickhout. “Zo hoopt ze ook een nieuwe generatie aan het roken te krijgen. En bij het verslaafd krijgen van zoveel mogelijk jongeren aan hun nicotine wil ze geen strobreed in de weg gelegd krijgen.”

Er bestaan afspraken in VN-verband over de omgang met de tabakslobby, maar die wordt maar halfslachtig of zelfs niet nageleefd door het Europees Parlement.  De Europese Groenen, waaronder GroenLinks, hebben onderling afgesproken om zich wel te houden aan de internationale afspraken. Ze beperken, voor zover die al plaatsvinden, alle gesprekken met de tabakslobby tot een absoluut minimum, maken ze openbaar en melden alle contacten in het lobbyistenregister.

Europarlement en ministers zwakken plannen Europese Commissie af

Het Europarlement stemde woensdag over de uitkomst van de onderhandelingen met de Europese ministers. In die onderhandelingen werd afgesproken om de plannen van de Europese Commissie om de tabaksrichtlijn aan te scherpen, toch weer een beetje af te zwakken. Een paar voorbeelden:

  • De verplichting om 75 procent van een verpakking te gebruiken voor een waarschuwing werd bijgesteld naar 65 procent.
  • Het afschaffen van mentholsigaretten wordt vier jaar  uitgesteld.
  • Elektronische sigaretten vallen niet onder geneesmiddelen.
  • Er komt geen verbod op extra dunne sigaretten.