Onze Tweede Kamerfractie heeft een akkoord bereikt over het studievoorschot. Met de aanpassingen op het eerdere, onaanvaardbare, voorstel van het kabinet, komt er nu een studiefinancieringsstelsel dat eerlijker is dan het huidige. Maatschappelijk geld voor de studiebeurzen wordt dáár ingezet, waar het het meest nodig is, namelijk voor studenten van ouders met een klein inkomen. Voor iedere student is er daarnaast geld te leen, op voorwaarden waarvan ik denk dat die in alle opzichten redelijk zijn. Onder die voorwaarden is het afbetalen van studieschuld een zeer beperkte aanslag op het besteedbaar inkomen. Het geld dat vrijvalt wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van het hoger onderwijs. Het resultaat dat de fractie heeft uitonderhandeld, past goed binnen de uitgangspunten zoals vastgelegd in ons meest recente verkiezingsprogramma. Goed werk dus.
Toch wordt het akkoord door onze jongerenorganisatie Dwars en door de studentenvakbond LSVb niet gesteund. Ik snap dat wel. Ook ik ben een oud LSVb-er, ooit zelfs een van de oprichters. Is dit de ideale studiefinanciering, zoals wij ons die voorstelden? Nee. Veel liever zagen we een stelsel gebaseerd op studie-tax of academici belasting. Dat zou nog veel eerlijker zijn. Is er een risico dat juist jongeren uit gezinnen met laag inkomen zich niet in de schuld willen steken, en daarom zouden afzien van een studie? Juist met de goede afbetalingsvoorwaarden moet dat voorkomen worden, maar het valt niet uit te sluiten. Dit moet een zwaar punt van aandacht zijn in de voorlichting vanuit de rijksoverheid.
Maar het glas is meer dan halfvol. Voor een stelsel gebaseerd op studietax is in Nederland verre van een politieke meerderheid te vinden. Zonder het akkoord van vandaag zou in de komende tijd het huidige stelsel verder zijn uitgehold, zou de OV-kaart gesneuveld zijn en er zou geen geld op tafel zijn gekomen voor investering in de kwaliteit van het onderwijs. Daar is vandaag een dam tegen opgeworpen. Naar de toekomst kijkend zijn er twee dingen die ik graag op het GroenLinkse verlanglijstje zou zien: het verder ophogen van de beurs voor studenten uit gezinnen met een klein inkomen en dit systeem uitbouwen naar een echte, inkomensafhankelijke studiefinanciering. Goede punten voor de volgende verkiezingsstrijd. Maar doet niet af aan het prima resultaat dat nu is geboekt.
Rik Grashoff, voorzitter