In het debat over een veilige energievoorziening voor de Europese Unie stelt de Nederlandse regering zich op als lobbyist van Poetin, constateert GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout. Dit opinie-artikel verscheen eerder in verkorte vorm in De Volkskrant.

De Europese regeringsleiders komen vandaag bijeen in Ieper, slagveld van de Eerste Wereldoorlog. Honderd jaar geleden bestookten de strijdende partijen elkaar daar met chloorgas en mosterdgas. Sindsdien is het gebruik van gifgas als oorlogswapen gelukkig uitgebannen in Europa. Net als de oorlogvoering zelf, althans binnen de Europese Unie.

Maar gas, ditmaal als energiebron, is nog altijd een wapen voor leiders die hun buurlanden willen onderwerpen, zoals de Russische president Poetin. Na de pro-Europese omwenteling in Kiev heeft Rusland eerst de prijs van haar gas verhoogd voor Oekraïne, om vervolgens de gaskraan dicht te draaien. Dat lot kan ook EU-landen treffen. Daarom spreken de regeringsleiders tijdens hun top over een EnergieUnie, die de energiezekerheid voor alle lidstaten garandeert.

De EU moet haar afhankelijkheid van Russisch gas verminderen. Vrijwel alle partijen waren het daarover eens tijdens de afgelopen campagne voor de Europese verkiezingen. Ook de regeringspartijen VVD en PvdA. Maar in het Europese debat over een EnergieUnie stelt de Nederlandse regering zich op als de lobbyist van Poetin.

Binnen een EnergieUnie is de infrastructuur voor gas een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Nieuwe gaspijpleidingen moeten de Europese afhankelijkheid van Russisch gas verkleinen, niet vergroten. Het is dan ook logisch dat de Europese Commissie inspraak wil bij verdragen die afzonderlijke EU-landen sluiten over pijpleidingen en gasleveranties. De Nederlandse regering verzet zich tegen deze bemoeienis. Daarmee kiest zij partij voor de adepten van South Stream, de geplande gaspijp van Rusland, onder de Zwarte Zee door, naar Italië en Oostenrijk. Minister Kamp ziet South Stream als een "Russische investering in een goede relatie met de EU". Dat is een gotspe. De nieuwe gaspijp, die Oekraïne omzeilt, stelt Poetin in staat om Kiev te chanteren met gas, zonder zijn leveranties aan andere landen in gevaar te brengen. South Stream bestendigt de afhankelijkheid van landen als Bulgarije en Oostenrijk van Russisch gas, en daarmee het vermogen van Poetin om de EU uiteen te spelen.

Het Europees Parlement ziet de politieke risico's en heeft zich met grote meerderheid uitgesproken tegen South Stream. Maar de Nederlandse regering lijkt de slaaf van haar eigen ambitie om, dankzij Russisch gas, de 'gasrotonde' van Europa te worden.

Ook in de discussie over energiebesparing is Nederland de junk die het opneemt voor zijn dealer. Zuiniger omspringen met energie is de snelste en goedkoopste manier om de Europese afhankelijkheid van energie-importen te verkleinen. Als de EU erin slaagt om in 2030 veertig procent minder energie te verbruiken, wordt de huidige gasinvoer uit Rusland overbodig, zo blijkt uit berekeningen van de Europese Commissie. Bovendien daalt onze CO2-uitstoot fors en komen er miljoenen banen bij. Daarom vroegen zeven EU-landen, waaronder onze buurlanden Duitsland en België, de Commissie onlangs per brief om een ambitieus, bindend doel voor energiebesparing. De handtekening van Nederland ontbrak. Afkicken van Poetins gas heeft voor Den Haag geen urgentie.

Dulce et decorum est pro patria mori.
(Hoe zacht en eervol is het sterven voor het vaderland.)

Deze woorden klinken voor altijd wrang, sinds Wilfred Owen er zijn beroemde anti-oorlogsgedicht uit de Eerste Wereldoorlog mee eindigde. Het verheerlijken van de oorlog is een godvergeten leugen, weten we in de Europese Unie. We zijn door schade en schande wijzer geworden. Dat schept de plicht om ons met alle vreedzame middelen te verzetten tegen het oorlogszuchtige nationalisme van Poetin. Een Europese EnergieUnie is daarbij onmisbaar.