De Europese Commissie presenteerde maandag de eerste uitwerking van het investeringsplan dat Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker in november vorig jaar aankondigde. Het Europees Parlement en de nationale regeringen gaan de voorstellen nu in behandeling nemen, maar Europarlementariër Bas Eickhout, woordvoerder namens de Europese Groenen, is tot nu toe niet overtuigd van de uitwerking van de plannen.
“In het plan van de Commissie lijkt het belangrijkste criterium voor investeringen te zijn of private investeerders geïnteresseerd zijn”, reageert Eickhout. “Maar een EU-investeringsplan zou er juist moeten zijn voor projecten die anders niet door de private sector gefinancierd worden. Niet het risico en rendement voor private partijen, maar het nut voor de toekomst van de Europese economie moet voorop staan.”
Nieuw investeringsfonds
De Europese Commissie stelt voor om een nieuw investeringsfonds (EFSI) op te richten in samenwerking met de Europese Investeringsbank (EIB). Een stuurgroep van de Europese Commissie en de EIB krijgt de taak om te definiëren welk soort projecten in aanmerking komen voor financiële garanties vanuit de EU-begroting. Als EU-landen besluiten om ook geld beschikbaar te stellen voor het fonds, krijgen ze ook stemrecht.
Eickhout: “Een fonds dat buiten de gewone structuren van de EU om werkt, roept vragen op over hoe de democratische controle georganiseerd wordt. De eisen waaraan investeringen uit het fonds moeten voldoen, moeten democratisch tot stand komen.”
GroenLinks vreest dat het investeringsplan van de Europese Commissie in huidige vorm de belofte van economisch herstel niet kan waarmaken. Er is geen nieuw geld voor investeringen uitgetrokken, maar slechts een relatief klein bedrag van de EU-begroting naar een nieuw fonds verschoven. Het is nog maar zeer de vraag of dit zomaar tot het veelvoud aan private investeringen zal leiden, waar de Europese Commissie op rekent.
Groen investeringsplan
GroenLinks en de Groenen in het Europees Parlement presenteerden eerder een alternatief groen Europees investeringsplan van 750 miljard euro voor de komende drie jaar. In dit plan worden nieuwe middelen vrijgemaakt, onder andere door vervuilende subsidies af te schaffen en door belastingontwijking aan te pakken. Met dat geld wordt geïnvesteerd in zaken die de werkgelegenheid in Europa ook in de toekomst veiligstelt: duurzame infrastructuur, energie-efficiëntie, innovatie en onderwijs.