In het voorlopige rapport van de Europese enquêtecommissie die onderzoek doet naar dieselgate staat stevige kritiek op de Europese Commissie, maar ook op het optreden van de EU-landen zelf. Het rapport spreekt over onbehoorlijk bestuur op verschillende vlakken. Europarlementariër Bas Eickhout was een van de initiatiefnemers van de parlementaire enquête en is coördinator voor de Europese Groenen. Hij is van plan om het rapport in eindversie nog flink aan te scherpen.
“Zo was de rol van oud-eurocommissaris Antonio Tajani uitermate problematisch, dat kunnen we niet zomaar laten passeren. Zeker niet nu hij kandidaat is voor voorzitter van het Europarlement”, aldus Eickhout.
Onafhankelijk Europees toezicht
Eickhout pleit voor onafhankelijk Europees toezicht op de typegoedkeuring van nieuwe automodellen. “Onafhankelijk, omdat uit het onderzoek blijkt dat de rol van het onderzoekscentrum van de Europese Commissie tijdens dieselgate uiterst problematisch was. We moeten constateren dat zij dus niet in staat zijn om onder politieke druk misstanden aan de kaak te stellen.”
Comitologie
Daarnaast wil Eickhout dat de rol van technische commissies wordt opgehelderd. In deze commissies zitten ambtenaren van de EU en van de lidstaten samen met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, om aangenomen wetsvoorstellen praktisch uit te werken. In de praktijk vormen ze vooral een extra drempel voor strengere wetgeving.
Eickhout haalt als voorbeeld de absurd hoge testnormen voor stikstofoxide aan, die de EU-landen vorige jaar op het laatste nippertje accepteerden. “Dit toont aan hoever deze achterkamertjespolitiek afstaat van de realiteit en zich probeert te onttrekken aan transparante democratische besluitvorming.”
Eickhout: “Dinsdag staat er in een technische commissie opnieuw een stemming gepland, deze keer over fijnstofnormen. Ook nu lijkt de lobby van de autoindustrie erin te slagen om normen – die nota bene onze gezondheid moeten beschermen – af te zwakken.”
Autotests op de weg
Volgend jaar worden de laatste wetsvoorstellen behandeld, daarin gaat het over autotests op de weg (in tegenstelling tot de beruchte laboratoriumtests van dieselgate). “Als er één ding is wat we kunnen leren van onze collega’s uit de VS, dan is het dat onvoorspelbaarheid cruciaal is”, merkt Eickhout op. Voorspelbaarheid van tests, of ze nu op de weg of in een laboratorium worden uitgevoerd, leiden altijd tot misbruik.
Eickhout: “Om de voorspelbaarheid van testen tegen te gaan, moeten we naar een systeem van verschillende testen, op verschillende manieren. Alleen zo dwingen we autofabrikanten tot echte innovatie. Dit mis ik nog in het rapport. ”
Het rapport wordt in januari besproken door de enquêtecommissie en dan kunnen Europarlementariërs amendementen voorstellen. Eind februari volgt de stemming in de commissie.