In zijn Staat van de Unie laat Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, zien dat hij duidelijk kiest voor een Europa dat verder integreert door enkele voorzichtige voorstellen te presenteren. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout en GroenLinks-Tweede Kamerlid Bram van Ojik zien ook graag dat Europa democratischer besluiten neemt over bijvoorbeeld de eurozone. Maar vooralsnog lijkt de Europese Commissie de confrontatie met de EU-regeringsleiders nog niet aan te durven.
“Juist nu we zien dat Europa de verkiezingen in Nederland, Oostenrijk en Frankrijk overleefd heeft moeten we de progressieve ruimte pakken om de zorgen die er wel degelijk leven aan te pakken”, zegt Eickhout. Dat betekent dat we nu echte stappen moeten zetten naar een sociaal Europa.
“Juncker blijft echter vasthouden aan staand beleid en zoekt daarbinnen de ruimte om de toorn van de Europese Raad te mijden.”
Opdracht voor het nieuwe kabinet
Volgens Van Ojik ligt er een duidelijke opdracht voor het nieuwe Nederlandse kabinet: “De kiezer vraagt om helderheid over hoe Nederland met de EU verder wil. Het is nu tijd voor de nieuwe Nederlandse regering om te kiezen voor een heldere Europa-koers. Want om concurrentie op de arbeidsmarkt, klimaatverandering en migratie echt goed aan te pakken heb je een daadkrachtig Europa nodig.”
Eickhout stelt vast dat Europa succesvol is geweest voor handel en bedrijfsleven, maar tekort schiet op sociaal vlak . “De werkloosheid in Spanje, de armoede in Griekenland, de groeiende onzekerheid in Nederland: het wordt allemaal weggewuifd met cijfers over economische groei. Je moet je afvragen of die groei wel bij iedereen terecht komt. Ik constateer van niet en om het Europese project echt de vleugels te geven die het nodig heeft zul je daar moeten beginnen.”
Niet democratisch genoeg
Een van de heikele punten in de speech van Juncker gaat over de toekomst van de eurozone. Volgens Van Ojik legt Juncker daar de vinger op de zere plek: “De Europese Unie is nu niet transparant en democratisch genoeg. Bovendien is er te weinig daadkracht in de EU. Daarom moeten we erop inzetten dat Europa transparanter, democratischer en daadkrachtiger wordt.”
Volgens Eickhout zien we weliswaar een stijging van de steun voor de Europese Unie, maar gaat dit hand in hand met een groep Europeanen dat geen enkele interesse meer toont en ook nauwelijks komt opdagen bij verkiezingen. “Dat baart mij zorgen, want uiteindelijk worden hier fundamentele besluiten genomen. Transparantie en democratie is de basis voor een goed functionerende Unie en daar zullen we dus aan moeten gaan werken.”