Waarom doen jullie dit voorstel?

De ongelijkheid in ons land is groot en stijgt almaar door. Met name jongeren zitten in een moeilijke positie. Door de financiële crisis, de coronacrisis en tien jaar rechtse politiek zijn zij er op achteruitgegaan. De kansenongelijkheid in het onderwijs is toegenomen, de kans op een vaste baan is fors afgenomen. Een betaalbare kamer of huurwoning is – zeker in de grote steden – niet te vinden. Waar je geboren bent, bepaalt de kansen in je leven. Dat past niet bij de samenleving waar GroenLinks voor staat. Daarom stellen wij voor om alle 18-jarigen een startkapitaal te geven van 10.000 euro. De eerste vijf jaar kan dit startkapitaal worden gebruikt voor lesgeld, collegegeld of studiekosten. En op 23-jarige leeftijd wordt het startkapitaal vrij beschikbaar. Bijvoorbeeld om een bedrijfje te starten. Daarmee geven we ze de mogelijkheid om bij de start van hun volwassen leven te investeren in hun eigen ontwikkeling. Dit betalen we door van miljonairs een solidariteitsbijdrage te vragen.

Gaan jongeren deze tienduizend euro wel verstandig uitgeven?

Met het startkapitaal stellen we alle jongeren in staat om te investeren in hun eigen ontwikkeling. Dat kan zijn een opleiding, een impuls voor een eigen bedrijf of het doen van een uitwisselingsjaar. Alleen de jongere zelf weet waar het geld het beste aan besteed kan worden in zijn of haar specifieke situatie. Wij hebben vertrouwen in jongeren en gaan er daarom vanuit dat zij verstandig omgaan met dit kapitaal.

Hoeveel kost dat?

Het startkapitaal kost de overheid jaarlijks ruim 2 miljard. Om dat te betalen introduceren we een miljonairsheffing. Naast het startkapitaal introduceren we voor studenten uit het hoger onderwijs een nieuwe studiebeurs waarvan de hoogte afhankelijk is van het inkomen van de ouders en maximaal 400 euro bedraagt. De studiebeurs in het middelbaar beroepsonderwijs houden we in stand. In ons verkiezingsprogramma willen wij ook de huur- en zorgkosten voor iedereen – dus ook voor jongeren - verlagen. Al met al verlagen we de lasten voor alle jongeren en studenten aanzienlijk.

En de leenstelselgeneratie dan? Zij zijn opgezadeld met een hogere studieschuld.

Daarom willen wij dat studenten die de afgelopen jaren onder het leenstelsel vielen met terugwerkende kracht ook dit startkapitaal ontvangen. Deze generatie heeft niet kunnen profiteren van de oude basisbeurs en ook niet van deze nieuwe regels, daarom vinden we het rechtvaardig dat zij ook dit startkapitaal krijgen. Dit startkapitaal kan dan bijvoorbeeld ingezet worden om een studielening af te lossen.

Is 18 jaar niet te jong?

Als je 18 jaar wordt, mag je stemmen, een rijbewijs halen, moet je voor de zorgverzekering gaan betalen, kortom het is de dag waarop je voor de wet volwassen wordt. De eerste vijf jaar kan dit startkapitaal worden gebruikt voor lesgeld, collegegeld of studiekosten. En op 23-jarige leeftijd wordt het startkapitaal vrij beschikbaar. Bijvoorbeeld om een bedrijfje te starten.

Waarom gaan jullie niet gewoon terug naar de oude basisbeurs?

Omdat we het belangrijk vinden te investeren in alle jongeren, ook de jongeren die niet gaan studeren. De kansenongelijkheid is immers groot en groeiende. De plaats waar je wieg staat doet er helaas toe. Dat willen we keren. Dit startkapitaal is één van de voorstellen die we daarvoor doen. In ons verkiezingsprogramma doen we daarnaast nog meer voorstellen om de kansenongelijkheid in het onderwijs, op de arbeidsmarkt en in de volkshuisvesting tegen te gaan.

Wie onderschrijft jullie plan?

Verschillende instituten en rapporten hebben de afgelopen jaren gewaarschuwd voor de groeiende kansenongelijkheid. Rijkdom en kennis wordt steeds meer overgedragen van ouder op kind. Ook de toekomst van nieuwe generaties is niet vanzelfsprekend. Sommige banen zullen in de toekomst verdwijnen waardoor om- en bijscholing steeds belangrijker wordt. In dat licht is het startkapitaal tot stand gekomen. Ook de Franse econoom Thomas Piketty pleit voor een startkapitaal voor nieuwe generaties om de vermogensongelijkheid tegen te gaan. Tot slot hebben wij afgelopen jaren continu het gesprek gevoerd met jongerenorganisaties over een houdbare toekomst.

? Lees hier alles over ons plan voor een startkapitaal voor jongeren