“Schrikbarende sterftecijfers en grote economische schade door luchtvervuiling vragen om een serieuze aanpak van luchtkwaliteit”, vindt Europarlementariër Bas Eickhout. Helaas bleek een meerderheid van de Europarlementariërs daar afgelopen woensdag anders over te denken. “Gelukkig hebben we nog wel bindende doelstellingen voor 2025, waaronder voor ammoniak, in het voorstel weten te krijgen. Daardoor kunnen regeringen niet langer beleidsmaatregelen eindeloos voor zich uitschuiven.”

Het Europees Parlement negeerde woensdag de positieve wisselwerking tussen lucht- en klimaatbeleid, waardoor de nationale emissieplafonds voor vervuilende stoffen verder aangescherpt hadden kunnen worden. “Ongelooflijk. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van datzelfde Europarlement wees onlangs uit dat deze aanpak de beste is.”

Steden willen schone lucht

Steden en regio's staan te springen om meer verantwoordelijkheid voor de nationale overheden. Een stad als Londen moet voldoen aan de richtlijn, maar een overgroot deel van de vervuiling daar komt van omringende landbouw. “Schone lucht kent geen grenzen. Het is dus logisch dat we de veroorzakers van vervuiling aanpakken dan dat we de plekken waar die lucht overlast geeft erop aanspreken.” De meeste Europarlementariërs zijn echter gezwicht onder druk van hun nationale regeringen.

Argarische lobby

Dan was er ook nog stevige druk van de agrarische lobby om methaan en ammoniak uit het voorstel te halen. Dat is gedeeltelijk gelukt: methaanuitstoot van vee is uit het voorstel geschrapt. Sommige politici haalden te pas en te onpas het argument dat koeien uit de wei zouden verdwijnen van stal.

Eickhout: “Dat is nonsens. Het zijn precies dezelfde politici die elke gelegenheid aangrijpen om verdere groei en intensivering van onze agrarische sector te garanderen. Regels voor luchtkwaliteit en mestquotums zitten ze daarbij in de weg. Volksgezondheid en het milieu zijn van ondergeschikt belang,”

“We moeten onze prioriteiten op orde hebben. Stoppen met de intensivering dus, dan kunnen koeien gewoon van de buitenlucht blijven genieten."

Schade door vervuilde lucht

In 2010 telde Nederland elfduizend vroegtijdige sterfgevallen vanwege vervuilde lucht. Diezelfde lucht bezorgde ons land een miljard aan directe en minimaal negen miljard aan indirecte economische schade. Deze vervuilende lucht komt grotendeels uit omliggende landen. Eickhout: “Een sterke Europese aanpak is dus noodzakelijk.”

De lidstaten nemen naar verwachting volgende maand een gezamenlijk standpunt in. Daarna kunnen de onderhandelingen over de uiteindelijke wetstekst, onder Nederlands voorzitterschap, gaan beginnen.

Wat wil het Europees Parlement?

  • Bindende doelstellingen voor 2020, 2025 en 2030. Dit geldt voor: zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NOx), ammoniak (NH3), niet-methaan vluchtige organische stoffen (NMVOS) en fijn stof (PM2.5).
  • Geen bindende doelstelling voor 2025 voor methaan. Enterische methaan emissies zijn uit de 2030-doelstelling gehaald.