Op dit moment zijn de huurprijzen van woningen onder de liberalisatiegrens gereguleerd. Op basis van het ‘woonwaarderingsstelsel’ geld voor sociale huurwoningen een maximumprijs aan huur dat gevraagd kan worden. Maar voor woningen boven die liberaliseringsgrens (de ‘vrije sector’) geldt marktwerking: hier mag een verhuurder zelf de huurprijs bepalen.
Dat heeft speculanten en beleggers vrij spel gegeven op de woningmarkt. De groeiende vraag naar woonruimte hebben zij de afgelopen jaren gebruikt om huurprijzen te verhogen. De gemiddelde huurprijs van een woning ligt nu 35% hoger dan tien jaar geleden.
Het wetsvoorstel van GroenLinks schaft die marktwerking af. Eerder lanceerde GroenLinks een huurcalculator waarin mensen konden invullen hoe hoog de maximumhuur in dit nieuwe systeem zou worden voor de woning waar zij nu in wonen. Die huurcalculator is inmiddels al door zo’n 2.000 mensen is ingevuld en laat zien dat mensen nu vaak honderden euro’s te veel aan huur betalen.
Dak boven je hoofd is een grondrecht
Jesse Klaver: “Er is een wooncrisis gaande en de huren zijn veel te hoog. Die kunnen omlaag. We moeten af van het idiote systeem waarin beleggers en huisjesmelkers huizen opkopen om met enorme winsten te verhuren. Een dak boven je hoofd is een grondrecht, niet een beleggingsobject.”
Met de nieuwe wet wordt de maximumhuurprijs van ruim 90% van de woningen voortaan beoordeeld op basis van woonoppervlakte, aanwezigheid van buitenruimte en staat van het onderhoud. Een verhuurder mag dan dus zelf niet meer bepalen hoeveel huur hij vraagt. In Berlijn, waar Die Grünen in de regering zitten, is het door invoering van een dergelijk systeem de afgelopen jaren gelukt om de stijging van de huurprijzen een halt toe te roepen
Niet overlaten aan de markt
Klaver: “Nadat drie regeringen van Rutte de huurprijzen hebben overgelaten aan de vrije markt is het tijd voor een regering die opkomt voor betaalbare woonruimte voor de middenklasse. De huren moeten omlaag, zodat je als barman, boa of buschauffeur niet bijna de helft van je salaris kwijt bent aan woonkosten. Dit wetsvoorstel gaat onder de arm mee naar de formatietafel.”