Laura Bromet (GroenLinks): “Waar waterschappen van oudsher vooral gingen over waterveiligheid, hebben ze door de klimaatopgave steeds meer taken gekregen. Daarbij horen geen gereserveerde plekken voor bepaalde belangengroepen, zoals boeren. Deze wetswijziging maakt de waterschappen echt democratisch en dat mag historisch genoemd worden.”
Tjeerd de Groot (D66): “We merken allemaal dat de weersextremen toenemen, zomers worden droger en winters worden natter. Dat betekent dat de taken van de waterschappen verbreden. Zetels reserveren voor boerenbelangen past daar niet bij. De waterschappen moeten voor ons allemaal werken. In 2018 brachten D66 en GroenLinks al een initiatiefnota uit over klimaatadaptatie, waarin dit voorstel werd gedaan.”
Belangen boeren en bedrijven niet democratisch
Door het wijzigen van de Waterschapswet worden de geborgde zetels in de waterschappen afgeschaft. Op dit moment worden in elk waterschap minimaal zeven, maximaal negen zetels automatisch vergeven aan belangengroepen als geborgde zetels. Terwijl de kosten voor het functioneren van de waterschappen, door middel van de waterschapsbelasting, de afgelopen jaren steeds meer bij de burger terecht zijn gekomen. Vanwege de toegenomen complexiteit van het waterbeheer is het niet meer vanzelfsprekend dat de belangen van de agrarische sector en het bedrijfsleven de boventoon voeren. De wetswijziging is bedoeld om het waterschap volledig te democratiseren zodat deze bestuurslaag ook uitgaat van het ‘één persoon, één stem’-beginsel, zonder dat belangengroepen op ondemocratische wijze oververtegenwoordigd zijn.
Waterbeheer cruciaal
Waterbeheer is van cruciaal belang voor klimaatadaptatie, voor het tegengaan van biodiversiteitsverlies en voor de watertoevoer in tijden van droogte. Daarnaast krijgen de waterschappen met de komst van de Omgevingswet meer regelgevende bevoegdheden en beleidsruimte om deze taken in de praktijk uit te voeren. Daarmee is de druk op de waterschappen in de afgelopen decennia flink toegenomen. De waterschappen moeten wegens klimaatverandering rekening houden met een grilliger patroon in de watertoevoer. Met name periodes van extreme droogte brengen veel problemen met zich mee die van invloed zijn op onze natuur, de scheepvaart, de landbouw en onze waterkwaliteit. Anderzijds zorgen de uitstroom van mest en bestrijdingsmiddelen en de stort van chemische stoffen en medicijnresten dat de waterkwaliteit in Nederland verder onder druk komt te staan.
De indieners willen dat de behandeling in de Tweede Kamer voor de zomer van 2022 afgerond is. De volgende waterschapsverkiezingen vinden plaats op 15 maart 2023.
