Het is slecht gesteld met de democratie en rechtsstaat in Hongarije. De commissie Burgerlijke Vrijheden van het Europees Parlement steunt het rapport (pdf) van Europarlementariër Judith Sargentini met daarin deze stevige conclusie. 

“Collega’s van allerlei politieke achtergronden stellen dat we hier te maken hebben met een zeer ernstige situatie die we per direct moeten aanpakken”, aldus Sargentini.

“Wij komen op voor de rechten van Hongaarse burgers en voor Europese waarden in de EU.”

Artikel 7

De commissie stemde met een ruime meerderheid (37 voor, 19 stemmen tegen) in met het rapport. Dat stelt dat de Hongaarse regering in de afgelopen jaren de democratie en rechtsstaat dusdanig heeft verslechterd dat een zogenaamd artikel 7-procedure aan de orde is. Dit is een procedure die uiteindelijk kan leiden tot zware sancties zoals het ontnemen van het stemrecht van Hongarije in Europese besluitvorming. 

“De Hongaarse regering van Viktor Orbán kreeg de afgelopen jaren steeds te veel ruimte om de Hongaarse democratie en rechtsstaat om zeep te helpen,” aldus Sargentini. “De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, academische vrijheid, ruimte voor een gezonde open samenleving, persvrijheid: allemaal zaken die door Orbán onder druk zijn komen te staan. Ondertussen groeit de lijst alsmaar verder.” 

Amnesty International

In de afgelopen maanden heeft de Hongaarse regering nieuwe repressieve maatregelen aangenomen. Zo worden organisaties als Amnesty International en Human Rights Watch het onmogelijk gemaakt hun werk te doen. De VN-commissaris voor Mensenrechten en de Commissie van Venetië veroordeelden deze stap scherp. Sargentini: “Ondertussen wordt de situatie in Hongarije alleen maar erger. Daarom dat het Europees Parlement nu ingrijpt.”

Sargentini kreeg vorig jaar zomer van het Europarlement de opdracht om een rapport te schrijven. Zij deed sindsdien grondig onderzoek naar de situatie in Hongarije. In april presenteerde ze haar onderzoek, waarna collega-Europarlementariërs de gelegenheid kregen om wijzigingsvoorstellen in te dienen. 

Amendementen

Een groot deel van de ingediende amendementen kwam van Hongaarse Europarlementariërs van regeringspartij Fidesz, die vanaf het begin tegen het rapport zijn. Maar partijgenoten uit de christendemocratische fractie droegen juist aanvullende argumenten aan om de structurele verslechtering van de democratie, fundamentele rechten en rechtstaat te onderbouwen. Sargentini werkte aan ruim zestig compromissenteksten waarin zij ook feiten aangedragen door Fidesz-collega’s meenam.

In het Europees Parlement schreven vier andere commissies een opinie op haar rapport: de commissies Cultuur, Begrotingscontrole, Constitutionele Zaken en Vrouwenrechten en gendergelijkheid. Allemaal onderzochten zij de situatie vanuit hun eigen expertise en kwamen ook tot de conclusie dat de Europese ministers met Artikel 7 aan de slag moeten.

Na de stemming op commissieniveau, zal op woensdag 12 september het hele Europarlement plenair stemmen. Pas als daar een twee derde meerderheid instemt, moeten Europese ministers zich buigen over de vraag of zij Hongarije gaan dwingen zich te houden aan de waarden die we in Europa delen.