“Een scheur in mijn huis, een scheur in mijn gemeenschap, een scheur in mijn ziel.’’ Zo vat een bewoner in het Groningse dorp Woldersum de gevolgen van de aardbevingen samen. Ik bezoek het dorp twee keer. Op vrijdag met de vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat en op zaterdag ga ik nog een keer langs om verder te praten. We gaan ook naar Opwierde, Overschild en Ten Boer: overal hoor ik hetzelfde verhaal. Mensen die helemaal murw zijn van de bureaucratie waar ze tegenaanlopen in de afhandeling van de schade door de aardbevingen. Jaren zijn mensen bezig om duidelijkheid te krijgen over wat er met hun huis moet gebeuren. In een en hetzelfde dorp zijn er grote verschillen tussen welke adviezen en behandeling mensen krijgen. Van het kastje naar de muur en weer terug. Ondertussen zijn mensen bang voor de volgende aardbeving. Ik vroeg aan iemand hoeveel tijd hij kwijt was aan de contacten met alle instanties. Zijn antwoord: “Bedoel je ook met de uren ’s nachts piekeren erbij?’’
“ "Ondertussen zijn mensen bang voor de volgende aardbeving." ”
In Opwierde was een hele wijk onveilig verklaard. Straat na straat worden huizen gesloopt en nieuwbouw neergezet. Alleen toen het Rijk aankondigde de gaswinning snel af te bouwen, werd de veiligheidsinschatting voor de huizen ook anders. Dus opeens werden straten toch veilig bevonden. De ene straat gesloopt, precies een straat verder bleven huizen staan. Onder druk van een actiegroep kregen alle inwoners toch dezelfde behandeling. Maar wat doet het met een gemeenschap als huizen gesloopt worden? In deze wijk was het een mix van koop- en huurwoningen. De huiseigenaren kwamen terug, maar de huurders niet. Dus de banden tussen buren waren verbroken. Ik sprak Janny en Klaas die terug kwamen in een nieuwbouwwoning, maar zich niet meer thuis voelden en hun huis verkochten.
Ondertussen zet het kabinet de deur op een kier om de gaswinning weer op te voeren onder druk van de hoge gasprijzen en een mogelijke oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Dat brengt veel onzekerheid, onrust en woede met zich mee. Zoals een bewoner het zei: “Er is een diep, diep wantrouwen, grenzend aan haat.” We kunnen niet wéér de inwoners van Groningen op laten draaien voor het feit dat we al veel te lang afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. De problemen in Groningen van jarenlange gaswinning zijn de problemen die overal ter wereld spelen rond olie en gas. De oplossing is om snel over te gaan op écht duurzame energiebronnen: zon, wind en aardwarmte. Ik was dan ook blij dat ik overal op het Groningse platteland kleine windmolens van Enschede aan Zee zag staan op boerenerven. Boeren kunnen zo met lokaal geproduceerde duurzame windmolens direct hun eigen energie opwekken.
De oplossingen in Groningen zijn niet simpel. Hoe ontwar je de bestuurlijke spaghetti? De crux is dat het perspectief van bewoners centraal moet komen te staan. De menselijke maat en niet alleen de bestuurlijke, juridische realiteit. Mensen uren in de kou laten staan voor een vergoeding waar ze recht op hebben, is een gênant voorbeeld van hoe de overheid het vertrouwen verder ondermijnt. Net als bij de toeslagenaffaire moeten we naast mensen, naast gemeenschappen gaan staan en zo weer langzaam het vertrouwen herstellen.
Bekijk ook
Word lid
WORD DEEL VAN DE OPLOSSING, WORD DEEL VAN GROENLINKS
Met jouw steun maak je GroenLinks sterker in de strijd voor onze idealen, want hoe groter onze partij, hoe meer we samen voor elkaar krijgen. Het is nú tijd voor actie. Steun GroenLinks en sluit je aan bij onze beweging. Dit kan al vanaf 2 euro per maand. 💚