De Europese Commissie moet haar conclusies trekken en investeringsarbitrage (ISDS) schrappen uit vrijhandelsverdragen zoals TTIP (met de VS) en CETA (met Canada). Dat zegt GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout in reactie op de uitkomsten van een openbare raadpleging die de Europese Commissie dinsdag presenteerde. Honderden organisaties en tienduizenden Europeanen lieten de Europese Commissie laten weten dat ze ISDS onwenselijk vinden. GroenLinks heeft principiële bezwaren tegen vergaande handelsverdragen zoals TTIP omdat dit leidt tot meer invloed van bedrijfsleven op wetten, ten koste van nationale en Europese democratische instituties. ISDS is daarvan het meest prangende voorbeeld.
'Anders krijgen we General Motors op ons dak'
“Investeringsarbitrage geeft multinationals een krachtig instrument in handen om zich te weren tegen wetgeving die hun belangen schaadt”, zegt Eickhout. “Uit angst voor gigantische schadeclaims zeggen wetgevers in Europa straks 'laten we die strengere milieunormen voor auto's maar niet doen, want dan krijgen we General Motors of Ford op ons dak.' Die uitholling van de democratie om multinationals te beschermen moeten we stoppen.”
In de onderhandelingen tussen de Europese Unie en de VS over het TTIP is het hoofdstuk investeringsarbitrage momenteel nog bevroren. Maar de Europese Commissie houdt ondanks het grote publieke verzet tegen ISDS, alle opties open. Eickhout verwacht een helder nee van deze Europese Commissie die pretendeert beter naar de zorgen van Europeanen te luisteren.
“Ruim 1,2 miljoen mensen tekenden al het burgerinitiatief tegen TTIP en tienduizenden namen de moeite om hun afkeer van ISDS te beargumenteren. Als de Commissie hen negeert, bevestigt ze daarmee diegenen die zeggen dat de EU er alleen voor het bedrijfsleven is.”
Partijdige rechters
Investeringsarbitrage tussen staten en bedrijven is bedacht om te voorkomen dat investeerders het slachtoffer worden van partijdige behandeling door rechters in het land waar ze investeren. In de praktijk leidt het ertoe dat arbitragecommissies buiten het zicht van het publiek oordelen of de investeerdersbelangen door een staat zijn geschaad. Deze omzeiling van nationale rechtsstelsels is wat GroenLinks betreft niet te verantwoorden.
Eickhout: “Bedrijven kunnen ook zonder dit mechanisme gewoon investeren aan de beide kanten van de Atlantische Oceaan. De EU, VS en Canada zijn geen bananenrepublieken. Gewone openbare rechtszaken bij gewone rechtbanken moeten de standaard zijn.”