De Europese Commissie presenteerde woensdag haar plannen voor een interne Europese energiemarkt. Deze zogeheten energie-unie moet Europa minder afhankelijk maken van buitenlandse energiebronnen en tegelijkertijd CO2-uitstoot terugdringen. Het voorstel begint met visionaire woorden, maar biedt weinig nieuws. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout: "Het klinkt als wereldvrede, daar kan niemand tegen zijn. Maar blijft het bij retoriek, de energie-unie wijkt niets af van het magere beleid dat we nu al hebben."
In plaats van te streven naar echte energieonafhankelijkheid, bijvoorbeeld door de investeren in windenergie op zee, stelt de Commissie voor om gas niet alleen uit Rusland, maar ook uit Azerbeidzjan en Turkmenistan te importeren. “Daar schieten we dus geen meter mee op”, constateert Eickhout.
Mooie woorden
In de plannen staat dat Europa een leider in duurzame energie moet worden. Oude businessmodellen moeten volgens de Commissie aan de kant worden geschoven. Burgers moeten zelf energie op gaan wekken en onderdeel van de energietransitie worden. Nationale energiemarkten zullen met elkaar geïntegreerd moeten worden. En het verbruik van energie moet omlaag. “Allemaal mooie woorden waar ik het helemaal mee eens ben, maar het ontbreekt aan daden”, aldus Eickhout.
Wie doorleest komt er al snel achter dat de onderliggende plannen niet meer dan een voortzetting van het huidige energiebeleid zijn. “Op deze manier wordt de energie-unie business as usual”, aldus Eickhout. “Gas, kerncentrales en energie uit afvalverbranding zijn de winnaars van dit voorstel. Het woord 'kolen' wordt niet eens genoemd.”
Strijd tegen klimaatverandering
Eickhout had van de Europese Commissie een gedurfd voorstel willen zien. Eentje die twee van de grootste uitdagingen van deze tijd combineert: energieveiligheid en klimaatverandering. In de uiteindelijke plannen is hier echter niets van terug te zien. De Commissie durft het echte debat niet aan te zwengelen: zolang lidstaten over de eigen energiemix gaan, zal de energiemarkt versnipperd blijven en daarmee de kosten hoog en de politieke zwakte ten opzichte van Rusland groot.
De Europese Commissie probeert duidelijk iedereen te vriend te houden. Mooie woorden rondom de creatie van een energie-unie, maar vervolgens met geen enkel voorstel komen dat lidstaten tot een andere koers zou kunnen dwingen. Dat men de discussie uit de weg gaat blijkt onder andere uit het feit dat de Commissie niet eens de lage doelstellingen van lidstaten omtrent energiebesparing en duurzame energie uitdaagt.
"Een gemiste kans", aldus Eickhout. "Helaas voegt de energie-unie geen daad bij woord." Al is het maar een schrale troost: de erkenning dat het huidige energiebeleid eigenlijk op de schop zou moeten is wel een eerste stap. De voorstellen worden nu uitgewerkt voorgelegd aan de EU-lidstaten en het Europees Parlement. GroenLinks en de Europese Groenen gaan hard aan de slag om de Europese Commissie daden bij hun mooie woorden te laten voegen.