De afgelopen weken was het bijna iedere dag nieuws: geen slaapplaats voor mensen die aankomen in Ter Apel, waardoor ze op een klapstoel de nacht moeten doorbrengen. Voor kinderen schadelijke situaties in de noodopvang waar ze maanden met hun familie vastzitten. Gemeenten die halsoverkop gevraagd worden om opvang te regelen. Totale chaos.
Het beeld dat dan ontstaat is alsof er opeens een hele hoge instroom van vluchtelingen is. Een ‘’tsunami’’ zoals de partijen op extreem rechts het graag noemen. Dat is alleen helemaal niet het geval. In september 2021 waarschuwde het COA al dat 4000 bedden extra nodig waren. Het IND was bezig met een inhaalslag en heel veel asielaanvragen aan het wegwerken. Mensen die na jaren wachten eindelijk duidelijkheid kregen, lieten snel hun gezin overkomen. Ook was er een grote groep Afghaanse mensen die gewerkt hadden voor Nederland en werden geëvacueerd.
Ondanks deze waarschuwing besloot het Kabinet gewoon een bezuiniging van €128 miljoen door te voeren. De modellen voorspelde - op basis van de lage instroomcijfers tijdens corona - een relatief laag aantal vluchtelingen. Terwijl ze hadden kunnen weten dat na corona de instroom weer zou normaliseren. En zo gaat het al jaren: als er tijdelijk minder mensen komen wordt er bezuinigd, locaties gesloten en afgschaald. Het gevolg: als daarna de instroom weer toeneemt, hebben we niet meer de capaciteit om deze mensen op te vangen.
De Adviescommissie Vreemdelingenzaken sprak er harde worden over: “een crisis die het Rijk zelf creëert en in stand houdt.” Om de aanzuigende werking te voorkomen wordt er zo minimaal mogelijk invulling geven aan de asielopvang. Het resultaat is een chaos die het beeld schetst dat we als Nederland overspoelt worden door vluchtelingen. Wat vervolgens door extreemrechts wordt uitgemolken en de politieke ruimte geeft aan de VVD om voorstellen te doen voor een meer restrictief asielbeleid.
Wie zijn hier de dupe van? De vluchtelingen die hier komen en jaren in procedures zitten omdat er niet genoeg personeel is voor een fatsoenlijke snelle procedure. De medewerkers van het COA en de IND die zich uit de naad werken maar altijd tekort schieten om mensen echt te bieden wat ze nodig hebben. De bestuurders van al die gemeenten die last-minute gevraagd worden opvang te regelen. De inwoners van Ter Apel die overlast hebben van de slechte doorstroom van mensen waardoor er overlastsituaties ontstaan.
En wij allemaal. Want het extreemrechtse geluid zet mensen tegen elkaar op. Het creëert wantrouwen. Het ontmenselijkt. Het vergiftigt onze samenleving.
