Gemeenten, ambtenaren en uitvoerders moeten meer ruimte krijgen om de menselijke maat toe te passen bij het terugvorderen van geldbedragen. Op dit moment zijn zij verplicht om de regels voor terugvordering strikt toe te passen, wat soms tot schrijnende situaties leidt. De ChristenUnie presenteert daarom vandaag samen met D66, CDA, GroenLinks, SP en PvdA een initiatiefwetvoorstel die deze instanties de ruimte geeft om in schrijnende gevallen zelf een afweging te maken. Met deze wet komt er ruimte voor maatwerk wat volgens de partijen een belangrijkste stap is in het terugbrengen van de menselijke maat bij uitkeringen.
Don Ceder (ChristenUnie): “Geef ruimte aan barmhartigheid en zet niet het systeem maar de mens weer centraal. Het gebrek aan ruimte bij de huidige regels leidt nu soms tot schrijnende situaties op het moment dat iemand door een fout opeens duizenden euro’s moet terugbetalen. We willen een overheid dat allereerst vanuit vertrouwen handelt. Zowel richting de burger als de uitvoerder die nu geregeld voor gevallen staat waarbij maatwerk nodig is, maar niet geboden kan worden. Met deze wetswijziging zorgen we ervoor dat gemeenten, ambtenaren en uitvoerders ruimte krijgen voor maatwerk op het moment dat kwetsbare burgers door de overheid verdrukt dreigen te worden."
Anne-Marijke Podt (D66): “Mensen in de bijstand moeten soms duizenden euro’s terugbetalen omdat ze een extraatje van een familielid of goede buur niet hebben gemeld. Of omdat ze een kleine fout hebben gemaakt bij het opgeven van hun inkomen, waar men pas jaren later achter komt. Daarbovenop komt ook nog eens een torenhoge boete. We schrikken allemaal van de verhalen en dat is terecht, want dit moeten we niet willen. Daarom zorgen we er nu voor dat gemeenten veel vaker maatwerk toe kunnen passen. Zo voorkomen we dat mensen door een kleine fout in grote problemen komen."
Hilde Palland (CDA): “Het CDA vindt het belangrijk dat de we menselijke maat niet uit het oog verliezen. Dat mensen gekend en gezien worden en we rekening houden met hun omstandigheden. Met dit voorstel maken we mildheid mogelijk naar een individu of een gezin waar de omstandigheden dat rechtvaardigen. Dat is broodnodig."
Senna Maatoug (Groenlinks): “De overgrote meerderheid van de mensen wil graag iets bijdragen aan de samenleving. De Participatiewet gaat er echter vanuit dat iedereen een potentiële fraudeur is. Met deze initiatiefwet zetten we een eerste stap in een fundamentele herziening van ons sociale zekerheidsbeleid, waarbij vertrouwen het uitgangspunt is."
Bart van Kent (SP): “Bij het SP meldpunt zijn talloze meldingen binnen gekomen waaruit blijkt dat de fraudejacht ontspoort is. Er worden sancties opgelegd die totaal onredelijk en onnodig zijn en levens ruïneren. Het is belangrijk dat we nu samenwerken met verschillende partijen om een einde te maken aan het automatisme waarmee deze sancties worden opgelegd. Er moet altijd besloten kunnen worden om niet te straffen als dit onredelijk of onnodig is.”
Barbara Kathmann (PvdA): “Als je door pech in het leven afhankelijk wordt van een uitkering of toelage, dan moet je kunnen rekenen op steun in de rug van de overheid. Een overheid die jou vertrouwt, in plaats van wantrouwt. Deze wet is een belangrijke stap om onze verzorgingsstaat weer te maken waarvoor hij is bedoeld: een sociaal vangnet waarin we naar elkaar omkijken. Dat is in deze tijd hard nodig.”
Met de huidige regels kan een kleine fout tot grote (financiële) zorgen leiden. Gemeenten en andere uitvoerders zijn op dit moment verplicht om bij een schending van de zogeheten inlichtingenplicht de uitkering terug te vorderen, een boete op te leggen en de uitkering te herzien. Door de initiatiefwet ontstaat de mogelijkheid om hiervan af te wijken, waardoor gemeenten zelf de ruimte krijgen om een afweging te maken.
